حادثه معدن زغال سنگ طبس در سال ۱۴۰۳ یکی از تلخ‌ترین حوادث صنعتی در تاریخ ایران به شمار می‌رود. در این واقعه، نشت گاز متان به انفجار و آتش‌سوزی منجر شد که جان تعدادی از کارگران را گرفت. این حادثه نه تنها تلفات انسانی را به همراه داشت، بلکه به تخریب بخشی از معدن و خسارات مالی زیادی نیز انجامید. گاز متان، که به‌عنوان گاز طبیعی نیز شناخته می‌شود، در معادن زغال‌سنگ و همچنین در برخی از محیط‌های صنعتی دیگر به‌وفور وجود دارد و در صورت نشت می‌تواند به خطرات جدی منجر شود.

نشت گاز متان در معادن می‌تواند ناشی از شرایط خاص زمین‌شناسی یا فرایندهای استخراج باشد. با توجه به ویژگی‌های گاز متان که بی‌رنگ و بی‌بو است، تشخیص نشت آن به‌سختی انجام می‌شود و به همین دلیل، این گاز به‌راحتی می‌تواند خطرآفرین شود. در حادثه معدن طبس، نشت گاز متان به‌طور ناگهانی اتفاق افتاد و بی‌توجهی به نشانه‌های اولیه نشت، عواقب جبران‌ناپذیری به بار آورد. این حادثه اهمیت استفاده از دتکتورهای گاز را در معادن و محیط‌های صنعتی به‌خوبی نشان می‌دهد.

دتکتور گاز چیست؟
دتکتور گاز به دستگاهی اطلاق می‌شود که برای شناسایی و تشخیص وجود گازهای مختلف در محیط‌های صنعتی و مسکونی طراحی شده است. این دستگاه دقیق با بهره‌گیری از حسگرهای پیشرفته، قادر است غلظت گازها را در هوا اندازه‌گیری کرده و در صورت افزایش غلظت به حد خطرناک، به پرسنل و کارگران هشدار دهد. دتکتورهای گاز می‌توانند به‌صورت مستقل یا به‌عنوان بخشی از سیستم‌های امنیتی و ایمنی یک محیط نصب شوند.

عملکرد این دستگاه‌ها معمولاً بر پایه فناوری‌های مختلفی مانند حسگرهای الکتروشیمیایی، مادون قرمز یا حرارتی استوار است. هر یک از این فناوری‌ها به شیوه‌ای خاص عمل می‌کند و می‌تواند به شناسایی گازهای مختلف کمک کند. دتکتورهای گاز می‌توانند به‌صورت قابل حمل برای استفاده در محیط‌های متغیر یا به‌صورت ثابت برای نصب در مکان‌های خاص طراحی شوند. هدف اصلی این دستگاه‌ها، حفظ ایمنی و پیشگیری از خطرات ناشی از نشت گازها است.

منبع